Tác giả người Canada gốc Ấn chuyên viết truyện dành cho trẻ em – trong đó nhiều tác phẩm được đánh giá cao và được dịch sang nhiều thứ tiếng. Ngoài ra bà còn viết thơ, truyện ngắn và triển lãm nhiếp ảnh.
Hiện bà đang sinh sống và giảng dạy tại Toronto, Canada
- Nguyên Hoa
- 31/12/2024
- 07:00′
Câu chuyện này bắt nguồn từ Siberia, vùng đất băng giá và tách biệt nhất trái đất. Nó nhằm giải thích nguồn gốc của mối thù giữa hai thực thể vĩ đại nhất, Mặt Trăng và Mặt Trời.
Một ngày nọ, khi Mặt Trời chuẩn bị nghỉ ngơi sau một ngày làm việc cực nhọc, con của Ngài, Peivalke tới thưa với cha rằng mình muốn kết hôn. “Con đã chọn được cô dâu cho mình chưa?” Mặt Trời hỏi. Peivalke kể với cha rằng mình đã đem chiếc giày vàng thử lên chân của mọi thiếu nữ trên mặt đất, nhưng bởi đôi chân họ quá nặng nên các thiếu nữ chẳng thể theo chàng lên trời. Mặt Trời bỗng chợt nhớ ra rằng con gái của Mặt Trăng vừa chào đời. Ngài hứa với con trai sẽ ngỏ lời với Mặt Trăng. Mặt Trời phải thừa nhận rằng Mặt Trăng rất xinh đẹp, ngài mong con gái Nàng cũng sẽ mang nét đẹp của mẹ.
Ngày hôm sau, Mặt Trời mọc sớm ngay trước khi Mặt Trăng chuẩn bị lui về nghỉ và ngỏ lời đề nghị. “Ta nghe nói Nàng có một đứa con gái,” Mặt Trời nói. “Nàng thật may mắn bởi ta đã tìm được cho con gái Nàng một người chồng, không ai khác chính là con trai ta, Peivalke.”
Mặt Trăng sửng sốt. “Nhưng con gái ta mới chỉ là một đứa bé. Nó mong manh hơn cả vầng sáng dịu dàng nhất của ta. Làm sao người con hùng dũng của Ngài cưới nó được chứ?” Nàng lo lắng hỏi.
Mặt Trời kiêu ngạo lờ đi nỗi lo của Mặt Trăng. “Chốn nguy nga của ta đầy ắp của cải, con gái Nàng sẽ được chăm sóc cẩn thận và sẽ lớn lên thật khỏe mạnh,” Mặt Trời nói.
“Peivalke của Ngài sẽ thiêu đốt đứa con bé nhỏ của ta mất,” Mặt Trăng phản đối. “Hơn nữa, con bé đã được hứa gả cho Nainas của Vầng Sáng Phương Bắc rồi.”
“A ha, ra là vậy! Nàng từ chối đứa con tuyệt vời của ta, đứa con duy nhất của ta, chỉ bởi tên Nainas hèn mọn đó ư?,” Mặt Trời giận dữ bùng nổ. “Peivalke của ta sẽ cưới con gái Nàng nếu đó là điều nó muốn.” Ngài đe dọa. Để cho Mặt Trăng thấy uy quyền của mình, Mặt Trời gọi sấm nổ rền vang. Ngài triệu sóng biển cuồn cuộn hung hãn và gọi gió thét gào. Mặt Trăng sợ hãi lẩn đi. Nàng trở về nhà và ôm chặt đứa con vào lòng, tự hỏi làm sao để giữ nó khỏi cơn cuồng nộ của Mặt Trời.
Mặt Trăng nhìn xuống mặt đất và thấy một ngôi làng cạnh cái hồ băng chốn cực Bắc. Nơi đó có một cặp vợ chồng già nhân hậu nhưng hiếm muộn, vậy là Nàng quyết định gửi gắm đứa con của mình cho họ. Mặt Trời và Peivalke có lục tung cả bầu trời cũng không thể tìm thấy con gái Nàng. Mặt Trăng đặt đứa trẻ vào một cái nôi gỗ tuyệt đẹp rồi để nó trước cửa căn nhà gỗ. Cặp vợ chồng đang quây quần bên đống lửa, bỗng giật mình bởi tiếng trẻ con khóc. Họ cùng nhau ra xem và tìm thấy chiếc nôi. Ngạc nhiên làm sao, bên trong nôi là một đứa trẻ xinh đẹp tuyệt trần, rạng ngời như vầng trăng sáng. Họ mang chiếc nôi vào nhà, vẫn không thể tin được vận may của mình, và nuôi nấng đứa trẻ như con đẻ. Những khi nô đùa, đứa trẻ luôn bập bẹ: “Niekia, Niekia”, bởi vậy, họ đặt tên nó là Niekia.
Năm tháng trôi qua, Niekia lớn lên thành một thiếu nữ xinh đẹp với mái tóc dài óng ả mềm mại tựa ánh trăng. Nàng phụ giúp cha già nhặt củi trong rừng và học cách dệt chăn từ da tuần lộc, điểm xuyết chúng bằng những hạt cườm lấp lánh.
Tiếng đồn lan nhanh tới tai Mặt Trời rằng có một thiếu nữ xinh đẹp tuyệt trần trong một ngôi làng cạnh cái hồ băng nơi cực Bắc. Ngài ngay lập tức triệu hồi Peivalke và bảo chàng tìm thiếu nữ ấy làm vợ nếu chàng muốn. Peivalke đặt chân xuống mặt đất, và khoảnh khắc chàng nhìn thấy Nieka, chàng đã nhận ra ngay nàng chính là con gái của Mặt Trăng. Nàng trông giống hệt mẹ mình. Peivalke mê mệt nàng, chàng muốn ngay lập tức cưới nàng làm vợ. Nhưng trước tiên nàng phải ướm thử đôi giày vàng. Peivalke chặn nàng lại khi Niekia đang nhặt củi trong rừng và hỏi nàng đi thử đôi giày. Bởi ngây thơ, nàng đặt chân vào và ngay lập tức khóc thét: “Ôi, nó thiêu đốt chân ta!”
“Không sao,” Peivalke nói. “Rồi nàng sẽ quen dần sau khi nàng cưới ta và sống trên trời cao, bởi ta chính là Peivalke.” Niekia sửng sốt nhận ra chàng là con trai của Mặt Trời. Chính bởi chạy trốn khỏi tên ác nhân này mà nàng buộc phải rời xa mẹ mình.
“Cưới ngươi ư? Không bao giờ!” Niekia thốt lên, đá văng đôi giày khỏi chân. Nàng chạy thật nhanh và trốn vào khu rừng chờ ngày tàn. Khi trăng lên, nàng theo ánh trăng tìm đến một căn nhà gỗ bỏ hoang.
Nàng bước vào căn nhà và nhận thấy nó thật bừa bộn. Niekia bắt tay vào dọn dẹp. Khi đã xong xuôi, nàng dựa vào góc nhà ngủ thiếp đi. Niekia bị đánh thức bởi tiếng chân dồn dập, tỉnh dậy và nhìn thấy những chiến binh trong bộ giáp bạc, tất cả đều thật khôi ngô tuấn tú. Họ chính là những người con của Vầng Sáng Phương Bắc, và lọt vào mắt nàng là Nainas, người đã được hứa hôn với nàng, người mà nàng dõi theo hàng đêm trên bầu trời cao. Nainas nhìn quanh căn nhà gọn gàng và tin chắc rằng có bàn tay phụ nữ đã dọn dẹp nó.
“Nàng hãy ra mặt đi,” Nainas nói, bởi chàng cảm nhận được sự hiện diện của người phụ nữ trong căn nhà.
“Nếu nàng đã tuổi xế chiều, chúng ta sẽ coi nàng như một người mẹ, nếu nàng như mùa thu muộn, hãy làm chị gái, nếu nàng tươi trẻ sắc xuân, một trong chúng ta sẽ cưới nàng làm vợ.”
Niekia e lệ bước ra, cũng như Peivalke, Nainas nhận ra nàng bởi nàng giống hệt Mặt Trăng.
“Nàng còn đẹp hơn ta tưởng tượng.” Chàng nói. Hai người vô cùng sung sướng bởi đã tìm thấy nhau. Niekia biết được rằng những chàng trai ghé căn nhà gỗ mỗi tối. Họ cùng nhau tranh đấu với những thanh gươm bạc, vẽ nên những tia chớp và ánh sáng lung linh. Họ chơi đùa, nghỉ ngơi, và trước khi Mặt Trời mọc, họ bay về phương khác. Mỗi sáng Nainas lại dặn Niekia hãy chờ mình rồi bay đi.
Một ngày nọ, Niekia cầu xin Nainas ở lại bởi nàng nhớ chàng da diết mỗi khi chàng vắng mặt. Nainas giải thích rằng nếu chàng không rời đi, Mặt Trời sẽ xuyên thủng và đốt cháy chàng bằng tia sáng của Ngài. Niekia nghĩ ra một kế hoạch để giữ chàng ở lại căn nhà gỗ. Nàng bí mật may một tấm chăn bằng da tuần lộc và thêu lên đó những ngôi sao sáng bằng những hạt cườm bạc lấp lánh. Một đêm nọ, trước khi các chàng trai trở lại, nàng treo tấm chăn lên trần nhà, phía trên chiếc giường của Nainas và che kín tất cả cửa sổ.
Đêm đó, những chàng trai của Vầng Sáng Phương Bắc tới, cùng tranh đấu, vui đùa rồi chìm vào giấc ngủ. Tờ mờ sáng, Nainas đã tỉnh dậy vài lần nhưng bởi nhìn thấy những ngôi sao vẫn lấp ló trên trời, chàng nghĩ rằng ngày còn chưa rạng. Khi Mặt Trời đã lên cao, Niekia vào rừng nhặt củi và khép hờ cánh cửa sau lưng mình. Hẳn Nainas và những người anh của mình đã ngủ cả ngày, nếu không nhờ gió thổi cánh cửa mở toang, và họ thấy ánh nắng rực rỡ tràn vào. Nainas mặc bộ giáp và đánh thức các anh của mình, vội vàng rời đi.
Mặt Trời bắt gặp Nainas và nhận ra chàng chính là kẻ vô lại đã đánh cắp cô dâu của con trai mình. Ngài quyết rằng đây chính là dịp để trả thù. Mặt Trời xuyên thủng Nainas bằng tia sáng chói lòa và ghì chàng xuống mặt đất. Niekia từ khu rừng trở về, muộn màng nhận ra sai lầm của mình. Nàng chạy tới chỗ Nainas và lấy thân mình che chắn chàng khỏi ánh sáng thiêu đốt của Mặt Trời. “Nhanh lên, chàng hãy bay đi,” nàng thì thầm với Nainas và giúp chàng thoát nạn chót lọt.
Mặt Trời túm lấy mái tóc vàng của Niekia và đã chuẩn bị tung nàng lên trời cao, thì bỗng nhận ra con trai mình vẫn thiếu vắng một nàng dâu. Ngài gửi lời triệu hồi Peivalke. Phải tổ chức đám cưới ngay lúc này, Mặt Trời giận dữ nghĩ, và Ngài cũng sẽ trả được thù. Khi Peivalke xuất hiện, Ngài nói, “Cô dâu của con đây. Hãy cưới nàng.”
“Dù có phải cháy thành tro ta cũng không bao giờ lấy con trai Ngài,” Niekia dũng cảm nói.
Lời của nàng càng làm Mặt Trời tức giận. Ngài lại túm lấy mái tóc của Niekia và ném nàng lên trời cao, nhưng Mặt Trăng đã đỡ lấy nàng vào vòng tay của mình.
Và nàng ở đó cho tới ngày nay.
Bóng của Niekia vẫn khắc in trên Mặt Trăng, khi nàng hướng về những Vầng Sáng Phương Bắc và da diết ngắm nhìn Nainas cùng những trận đấu tuyệt diệu của chàng giữa bầu trời đêm đầy sao.
* Tranh minh họa: Nguyên Hoa
Trích từ bản dịch Cổ tích Ánh Trăng bởi Nguyên Hoa, dự kiến phát hành bởi The Cricket Project, dựa trên bản gốc tiếng Anh Moontales của Nhà Xuất bản Bloomsbury.